Blog poświęcony tłumaczeniu, językom, analizie i interpretacji tekstów...

12 lutego 2010

14. Sting – Englishman in New York



Jeden z bardziej znanych utworów Stinga z jego solowej kariery. Zastanawiające jest, czy w USA jest on odtwarzany tak samo często jak w Polsce. Nie ma w nim zbyt pochlebnych stwierdzeń nt. Amerykanów, za to skromność Anglików jest zastanawiająca…
Jak podaje Wikipedia, utwór odnosi się do Quentina Crispa (1908-1999) i jego przeprowadzki z Londynu do Nowego Jorku. Crisp był znanym ekscentrykiem (m.in. przebierał się za kobietę, eksperymentował z makijażem, próbował w zawodzie prostytuta znaleźć prawdziwą miłość – i to wszystko przed II wojną światową), pisarzem i gawędziarzem, również aktorem (filmowym i teatralnym), a także ikoną homoseksualistów po opublikowaniu w latach 70. swego pamiętnika pt. „The Naked Civil Servant” (dalsze części ukazywały się w kolejnych latach), mimo że nie popierał emancypacji gejów. Wśród jego wielu dziwactw zabawny był sposób, w jaki odzywał się do rozmówcy po podniesieniu słuchawki. Mówił wtedy „Tak, panie?”, jak sam twierdził – na wszelki wypadek… Później zmienił tę formułkę na płaczliwe „Tak?!”.
Te informacje ułatwiają zrozumienie tekstu, który jest nie tyle nieskromną pochwałą Anglików, co hołdem i wyrazem szacunku dla Crispa, jego indywidualności i odwagi.
Crisp wiele pisał na temat manier w dzisiejszych czasach, które wg niego pozwalają być częścią społeczeństwa (pełna bibliografia jego dzieł w angielskiej Wikipedii). Stąd odwołania do manier w tekście Stinga.

Sting i Crisp spotkali się w połowie lat 80. podczas kręcenia scen do filmu „The Bride”, w którym obaj zagrali. Później Sting odwiedzał Crispa kilkakrotnie w jego mieszkaniu w Nowym Jorku, zjedli parę razy kolację (a kolacja z Crispem była zawsze raczej urzekającym spektaklem niż zwyczajnym posiłkiem). Sting był ogromnie zafascynowany osobowością Crispa, ten ostatni był w końcu dwa razy starszy od Stinga i podczas spotkań opowiadał mu wiele na temat życia homoseksualisty w homofobicznej Anglii od lat 20. do 60.
Teledysk jest prosty tak jak tekst. Sting ewidentnie stylizuje się w nim (do pewnego stopnia) na Quentina Crispa. Pojawia się on zresztą w filmie, przez co można zauważyć tę stylizację. 


Englishman in New York
Anglik w Nowym Jorku


I don’t drink coffee I take tea my dear
Nie piję kawy, wolę herbatę
I like my toast done on the side
Lubię tosty przyrumienione z jednej strony
And you can hear it in my accent when I talk
Zwróć uwagę na mój akcent
I’m an Englishman in New York
Jestem Anglikiem w Nowym Jorku


See me walking down Fifth Avenue
Spójrz, idę Piątą Aleją
A walking cane here at my side
W ręce mam laskę
I take it everywhere I walk
Wszędzie ją biorę
I’m an Englishman in New York
Jestem Anglikiem w Nowym Jorku


I’m an alien, I’m a legal alien
Jestem tu obcy, choć mam legalną wizę
I’m an Englishman in New York
Jestem Anglikiem w Nowym Jorku
I’m an alien, I’m a legal alien

I’m an Englishman in New York



If manners maketh man as someone said
Jeśli maniery tworzą człowieka
Then he’s the hero of the day
On jest ich uosobieniem
It takes a man to suffer ignorance and smile
Niewielu potrafi znieść głupotę z uśmiechem
Be yourself no matter what they say
I być sobą wbrew innym


I’m an alien, I’m a legal alien…



Modesty, propriety can lead to notoriety
Skromność i kultura nie przysporzą ci sławy
You could end up as the only one
Skończysz samotny na tym świecie
Gentleness, sobriety are rare in this society
Ogłada i powaga są tu rzadkie
At night a candle’s brighter than the sun
W nocy świeca jest jaśniejsza od słońca


Takes more than combat gear to make a man
Bronią nie zrobisz z nikogo człowieka
Takes more than license for a gun
Nawet z pozwoleniem na nią
Confront your enemies, avoid them when you can
Staw czoło wrogom, unikaj ich, gdy możesz
A gentleman will walk but never run
Gentleman nigdy przed nikim nie ucieka


If manners maketh man as someone said…



I’m an alien, I’m a legal alien…



2 komentarze:

  1. Uznanie za tak ciekawe podejście do tłumaczenia nie tylko wprost na ojczysty język

    OdpowiedzUsuń
  2. Dziękuję. Uleksytiwo.

    OdpowiedzUsuń