35. Björk – All Is Full Of Love

Tekst, napisany wyłącznie przez Björk, jest wyjątkowo prosty, nabiera jednak innego sensu, gdy obejrzy się teledysk i wysłucha utworu. A więc kolejny dowód na to, że wideo i muzyka są ważne.

Teledysk podejmuje wielokrotnie przerabiany w literaturze science-fiction motyw pt. „czy android może odczuwać?”. Byłby wobec tego banalny, gdyby nie dwa uderzające elementy: zaznaczenie tej samej płci obu robotów i wyraźnie pokazana sterylność pomieszczenia i samego zbliżenia bohaterek. Jest to nietypowe w świetle steretypowego wyobrażenia stosunku lesbijskiego w naszej kulturze – w tym filmie sprawia wrażenie bardziej autentycznego. Sterylność z kolei może sugerować sztuczność, ale skoro same bohaterki są sztuczne (to androidki), to zapewne chodzi tu o coś innego: o ukazanie czystości samego zbliżenia. Piosenka jest (znowu…;) o miłości, więc taki trop interpretacyjny wydaje się sensowny.

Trzeba tu jednak zaznaczyć sugestie stosunku seksualnego, penetracji i ejakulacji pojawiające się w całym filmie. A jako że ciągle widzimy maszyny, a nie płyny fizjologiczne, gra między czystością i naturalnością zostaje, wydaje mi się, zachowana, ponieważ owe sugestie pojawiają się jedynie w krótkich momentach. Przez większą część trwania filmu androidki znajdują się na czystym podeście. Wspomnianą sterylność podkreśla również czarno-biała kolorystyka.

Ciekawe jest też przygaszenie światła w pewnym momencie, a także znowu klamrowa budowa filmu: od splątanych kabli i z powrotem.

Intrygująca jest również tonacja, raczej mollowa niż durowa. Taka tonacja z refrenem „Wszystko jest pełne miłości” stawia przesłanie tego utworu w innym świetle: to nie tyle banalne stwierdzenie: miłość jest wszędzie, miłość jest piękna, cieszmy się wszyscy. To raczej pragnienie, wyznanie wiary albo pragnienia wiary.

Na uwagę zasługuje również sama muzyka – połączenie elektroniki z klawikordem, bardzo starym przodkiem fortepianu, jeszcze starszym od klawesynu. Wybór zapewne nieprzypadkowy: dźwięk klawikordu, co słychać w utworze, jest słabszy i delikatniejszy od ostrego dźwięku klawesynu, ponieważ struny klawikordu są trącane, a nie szarpane, jak w klawesynie. XIV-wieczny instrument słyszalny w tle filmu science-fiction stwarza niesamowite połączenie starości, tradycyjności, również niedocenienia (klawikord został wyparty przez klawesyn, a po krótkim okresie istnienia jako instrument do ćwiczeń domowych został zastąpiony przez fortepian i pianino; dziś jest ceniony głównie przez miłośników muzyki dawnej) z nowoczesnością. W wyborze instrumentu starego, o delikatnym brzmieniu można dopatrywać się symbolicznych sensów.

W utworze jako całości (tekst, muzyka i film) można również widzieć wypowiedź Björk na temat ludzkiej seksualności. Przypomina mi się tutaj odpowiedź Keanu Reevesa na pytanie, czy jest gejem, zadane mu po premierze „Mojego własnego Idaho”. Reeves odpowiedział wtedy: „Nie, ale nigdy nic nie wiadomo…”.

Teledysk w reżyserii Chrisa Cunninghama był wielokrotnie nagradzany. W rankingu 100 najlepszych teledysków MTv znalazł się na 1. miejscu (http://www.mtvblogs.co.uk/mtv-two/ta-da-greatest-video-ever-40-1/455).

W samym tekście pojawia się interesujące językowo miejsce: „to trust your head around”. Nie ma takiego czasownika złożonego lub idiomu w tekstach internetowych, chodzi więc tu zapewne o połączenie czasownika „to trust sth” z przysłówkiem „around”, które ma różne sensy: ‘w obiegu, w użyciu, do dyspozycji’, ‘we wszystkich kierunkach, wkoło’, ‘w przeciwnym kierunku’. Stwarza to możliwość różnorodnego rozumienia frazy o ufaniu własnej głowie.

All Is Full Of Love	Wszystko pełne miłości
you’ll be given love	Otrzymasz miłość
you’ll be taken care of	Otrzymasz troskę
you’ll be given love	Otrzymasz miłość
you have to trust it	Musisz temu zaufać
maybe not from the sources	Może nie z tych źródeł
you have poured yours	W które przelałaś swoją
maybe not from the directions	Może nie z tych kierunków
you are staring at	W które się wpatrujesz
trust your head around	Wierząc swojej głowie
it’s all around you	Jest wokół ciebie
all is full of love	Wszystko jest pełne miłości
all around you	Wszystko wokół ciebie
all is full of love	Wszystko jest pełne miłości
you just ain’t receiving	Ty tylko jej nie odbierasz
all is full of love	Wszystko jest pełne miłości
your phone is off the hook	Masz słuchawkę zdjętą z widełek
all is full of love	Wszystko jest pełne miłości
your doors are all shut	Zamknęłaś wszystkie drzwi
all is full of love!	Wszystko jest pełne miłości
all is full of love                     [x5]	Wszystko jest pełne miłości