34. Björk – Jóga

Kolejna perła, jakich pełno na każdym albumie Björk. Piosenka jest poświęcona bliskiej przyjaciółce artystki, Jóhannie Jóhannsdóttir, którą nazywano właśnie „Jóga”, a także, co wyraźnie widać w teledysku, ojczyźnie Björk, czyli Islandii.

Tekst, autorstwa Björk i Sjóna, sprawia wrażenie wynurzenia miłosnego, w którym bardzo ładnie widać grę znaczeń: obiekt uczuć wywołuje „stan gotowości” („state of emergency”), który można rozumieć jako stan zagrożenia lub po prostu stan wyjątkowy, nadzwyczajny. Jest to zrozumiałe i w kontekście erotycznym, i w kontekście życia w Islandii, której klimat jest przecież surowy.

Również zrozumiałe w obu kontekstach jest to swoiste objaśnianie, uspójnianie rzeczywistości: w środowisku nieprzyjaznym dla człowieka to konieczność przeżycia nadaje wszystkiemu sens.

W tym utworze bardzo dobrze słychać możliwości wokalne Björk, zwłaszcza kiedy wyciąga samogłoski („the state o-o-f [nietypowo akcentowana akurat proklityka] emergency-y-y”), choć oczywiście w innych utworach widoczne (słyszalne) są inne efekty. Jednak ten śpiewny krzyk wzmocniony delikatnym pogłosem tworzy wręcz fantastyczną całość z dźwiękiem skrzypiec i wiolonczeli.

W tekście pojawia się ciekawe wyrażenie: „to follow the dot”. Stosuje się go w gimnastykach oka (trzeba śledzić poruszającą się po ekranie kropkę) i w kolorowankach (typ: połącz kolejne punkty). W kontekście nieprzypadkowego przypadku chodzi tu więc zapewne o schemat.

Jeszcze w jednym miejscu widzimy zabawę słowem: „ultimate care”. „Ultimate” to jednocześnie ‘szczyt’ i przymiotnik ‘najwyższy, ostateczny; podstawowy; największy’.

Jak w przypadku wielu innych utworów Björk („Hyper-Ballad”, „Bachelorette”, „Human Behaviour” i in.), także i ten teledysk wyreżyserował Michael Gondry. Na jego wyjątkowość składają się nie tylko malownicze krajobrazy Islandii czy sposób montażu (przejścia z kolejnych zdjęć, wykonanych w pewnych odstępach czasowych, efekt wykorzystany również w teledysku do piosenki „Like A Rolling Stone” Rolling Stonesów) ale również klamra: Björk leżąca i Björk (niczym Chrystus) ukazująca swoje wnętrze, w którym znajduje się malutka wysepka, przypominająca trochę kształtem Islandię.

Jóga	Joga
All this accidents that happen	Wszystkie te wypadki
Follow the dot	Układają sie w schemat
Coincidence make sense only with you	Przypadek ma sens tylko przy tobie
You don’t have to speak I feel	Nie musisz nic mówić, ja czuję
Emotional landscapes	Krajobrazy uczuć
They puzzle me	Nie rozumiem ich
The riddle get solved	I wtedy zagadka się rozwiązuje
And you push me up to	A ty wpędzasz mnie
The state of emergency	W stan gotowości
How beautiful to be	Jak pięknie w nim być
State of emergency	Stan gotowości
Is where I want to be	Tylko w nim pragnę być
Although no-one sees	I chociaż nikt nie widzi
You see what’s inside me	Ty widzisz, co jest we mnie
Every nerve that hurts	Każdy bolący nerw
You heal deep inside of me	Uleczasz głęboko we mnie
You don’t have to speak I feel	Nie musisz nic mówić, ja czuję
Emotional landscapes	Krajobrazy uczuć
They puzzle me and confuse	Nie rozumiem ich zupełnie
Can the riddle get solved	Czy zagadka się rozwiąże
And you push me up to	A ty wpędzasz mnie
The state of Emergency	W stan gotowości
How beautiful to be	Jak pięknie być
State of emergency	W stanie gotowości
Is where I want to be	Tylko w nim pragnę być
State of emergency	Stan gotowości
How beautiful to be	Jak pięknie w nim być
Emotional landscapes	Krajobrazy uczuć
They puzzle me	Nie rozumiem ich
The riddle get solved	I zagadka się rozwiązuje
And you push me up to	A ty wpędzasz mnie
The state of emergency…	W stan gotowości
Ultimate care	Najwyższa troska