140. Ewa Lipska (lyrics), Grzegorz Turnau (vocals) – Ostatnie słowa (The last words)

A song from an album called “Kawałek cienia” (“A piece of shadow”) written by famous Polish poetess Ewa Lipska.

The translation showed below needs some explanation, namely the last word of the poem. In fact, the Polish lyrics contain the word ‘capercaille’ at the end of the last stanza. Probably the purpose of this word was that in Polish it connotes other words with the root “głusz-” or “głuch-” (there is an alternation “sz” /ʃ/ to “ch” /x/ in many Polish words) like “ogłuszyć”, “zagłuszyć” (both mean ‘to deafen’), “głuchy” (‘deaf’) as well as “głusza” (‘wilderness, solitude or stillness’). I have used the word “daffodil” which probably is the best English word to connote the idea of deafening or being deaf, although in fact it contains more open vowel (/æ/) then the word “deaf” and its derivatives (/e/). Unfortunately, the daffodil translation fails to convey the ideas of solitude and stillness but on the other hand it is impossible to render all the meanings from the original.

The lyrics were taken from “pome.art” site (http://www.poema.art.pl/site/itm_90240_ostatnie_slowa.html).

Ostatnie słowa	The last words
Może lepiej, że nie zdążyliśmy	Maybe it’s better this way
powiedzieć sobie tych ostatnich słów,	Without saying the last words to each other
ostatnie słowa mogłyby nas zawieść...	The last words might have disappointed us…
Może lepiej, że nie zdążyliśmy	Maybe it’s better this way
powiedzieć sobie tych ostatnich słów,	Without saying the last words to each other
bo nie ostrożne mogły zawadzić po czas przyszły...	Since they might have stopped in the future tense
Mogłyby nic nie mieć do powiedzenia,	Might have had nothing to say
przedwcześnie pogrzebać coś w nas,	Or ruined something inside us too soon
mogłyby mówić nad wszelką miarę	Might have been speaking beyond any measure
powiedzieć do nas o wiele za wszystko	And told us far too everything
jak czynny wulkan pod tweedowym niebem...	Like an active volcano under the tweed sky…
Mogłyby nic nie mieć do powiedzenia,	Might have had nothing to say
przedwcześnie pogrzebać coś w nas...	Or ruined something inside us too soon…
Może lepiej, że nie zdążyliśmy	Maybe it’s better this way
powiedzieć sobie tych ostatnich słów,	Without saying the last words to each other
w ostatnich słowach zamknięty jest głuszec...	The last words contain a daffodil …

139. Röyksopp – Remind Me

Röyksopp /ˈɾœʏkˌsopː/ (http://royksopp.com/) to nazwa norweskiego zespołu, założonego w 1988 r. przez Torbjørna Brundtlanda i Sveina Berge’a. To też zlatynizowana forma norweskiego „røyksopp” co znaczy ‘purchawka’.

Remind Me pochodzi z debiutanckiego albumu Melody A.M. Zostało też użyte w reklamie firmy ubezpieczeniowej Geico, przez co zespół zyskał popularność w USA (http://www.youtube.com/watch?v=H02iwWCrXew). W piosence słyszymy Erlenda Øye’a, również norweskiego muzyka, lecz niezwiązanego (poza Remind Me) z Röyksopp. Jest za to związany (jako założyciel) z The Whitest Boy Alive, które tu się już pojawiło. Tekst Remind Me ma podobno 3 autorów: oprócz Svejna i Torbjørna pisał go również rzeczony Erlend.

Parę słów warto powiedzieć o teledysku, który jest jednym z lepszych nie tylko wg mnie, ale widzów MTV, dzięki którym Remind Me otrzymało w 2002 r. nagrodę MTV (MTV Europe Music Award) za najlepsze wideo. Film zrealizowało francuskie studio H5. Znowu trudno sobie wyobrazić lepszą ilustrację tekstu o przypominaniu i zapominaniu.

Tekst pochodzi ze strony „Lyricsmode” (http://www.lyricsmode.com/lyrics/r/royksopp/remind_me.html), wideo ze strony „YouTube”.

Remind Me	Przypomni
(Chorus)
Will remind, will remind, will remind me [x4]	Przypomni, przypomni, przypomni
It’s only been a week,	Minął ledwie tydzień
The rush of being home in rapid fading.	Blednie w pamięci wspomnienie powrotu
Prevailing to recall	Próbuję przywołać
What I was missing, all that time in England	Czego mi ciągle brakowało wtedy w Anglii
Has sent me aimlessly,	Wysłany bez celu
On foot or by the help of transportation,	Pieszo lub jakimś środkiem transportu
To knock on windows where	By pukać do okien, gdzie
A friend no longer live, I had forgotten.	Nie mieszka już nikt znajomy, już nie pamiętam
(chorus)
And everywhere I go,	I gdziekolwiek teraz pójdę,
There’s always something to remind me	Zawsze będzie coś, co mi przypomni
Of another place and time	Inne miejsce, inny czas
Where love that travelled far had found me.	Gdzie po długiej podróży znalazła mnie miłość
We stayed outside till two,	Siedzieliśmy do drugiej,
Waiting for the light to come back,	Czekając, aż znów powróci światło
But hid in talk I knew,	Lecz skryło się w słowach, wiedziałem
Until you asked what I was thinking.	Do czasu, gdy spytałaś, o czym myślę
(chorus)
Brave men tell the truth,	Odważni mówią prawdę,
A wise man’s tools are analogies and puzzles,	Analogie i zagadki to narzędzia mądrych
A woman holds her tongue,	Kobieta się nie odzywa
Knowing silence will speak for her.	Wie, że milczenie będzie mówić za nią
So now I’ll never know,	I tak nigdy się nie dowiem,
As you will only sleep beside me,	Gdy ty będziesz tylko przy mnie spać
And everywhere I go…	I gdziekolwiek teraz pójdę…
(chorus) [x2]

138. Lusine – Two Dots

Lusine (albo L’usine, Lusine ICL) to pseudonim Jeffa McIlwaina (http://www.lusineweb.com/), teksańskiego muzyka komponującego muzykę elektroniczną. Two Dots pochodzi wydanego rok temu albumu A Certain Distance. Jak napisano w „Wikipedii”, „lusine” to po armeńsku ‘księżyc’ (to także popularne armeńskie imię), a po francusku (w pisowni „l’usine”) to ‘fabryka’.

Dwie kropki to bardzo zgrabnie skomponowany, drobny utwór, ciekawy również ze względu na teledysk zrealizowany przez Brittę Johnson (http://www.thekmpi.net/). Wzory matematyczne, którymi każdy z nas „bawił się” w szkole średniej (a niektórzy nawet później), idealnie pasują do tekstu. Chociaż trudno się w nim dopatrzyć głębi trygonometryczno-planimetryczo-Bóg-jeden-wie-jeszcze-jakiej-bo-orłem-z-matematyki-nie-byłem, to jednak stanowi interesującą, wizualną interpretację tego tekstu.

W piosence śpiewa Vilja Larjosto. Tekst pochodzi ze strony „lyrics.wikia” (http://lyrics.wikia.com/Lusine:Two_Dots). Wideo opublikowano na stronie „vimeo” (http://vimeo.com/6489369, link ze strony Jeffa McIlwaina).

Two Dots	Dwie kropki
Two dots	Dwie kropki
Joined by a line	Połączone kreską
Might be detached	Można rozdzielić
By a crime	Czymś złym
Who is responsible	Czyja to wina
When the line is stretched	Gdy się ją rozciąga
Who is responsible	Czyja to wina
When it becomes a triangle	Gdy staje się trójkątem
How irresponsible	Jak nierozważnie
When the line is stretched	Gdy się ją rozciąga
How irresponsible	Jak nierozważnie
When it becomes a triangle	Gdy staje się trójkątem

Lusine - "Two Dots" from Ghostly International on Vimeo.

137. Kraftwerk – Trans-Europe Express

Tytuł albumu i sam utwór nawiązuje do powstałej w 1957 sieci TEE (Trans Europ Express), założonej przez F. Q. den Hollandera, ówczesnego dyrektora holenderskich linii kolejowych. Były to ekskluzywne i drogie ekspresy przeznaczone dla biznesmenów. Zawierały wyłącznie wagony pierwszej klasy, a do biletu trzeba było dopłacać. Ideą było stworzenie szybkich i wygodnych dla biznesmenów połączeń na obszarze Europy. Rozkład jazdy pozwalał m.in. na załatwienie interesów w ciągu jednego dnia i powrót tym samym pociągiem.

Sieć TEE objęła oprócz Holandii także Zachodnie Niemcy (RFN), Francję, Szwajcarię, Belgię, Luksemburg, Hiszpanię, Danię i Austrię (patrz mapka).

Rozwój sieci zaczął dobiegać kresu w latach 70., kiedy pociągi TEE zaczęły być wypierane przez inne ekspresy prowadzące wagony drugiej klasy. Na początku lat 80. większa część usług TEE została zawieszona lub zmieniła się w lokalne połączenia. Wiązało się to z powstaniem nowych, szybszych kolei TGV we Francji oraz sieci InterCity, a później także EuroCity. Wszystkie one zapewniały szerszy wachlarz usług i nie były, jak TEE, przeznaczone wyłącznie dla wąskiej grupy klientów.

Na podlinkowanym niżej wykonaniu koncertowym można obejrzeć sobie pociągi TEE. Wykonanie to zawiera także utwór (tekst akurat po niemiecku) w wersji wydanej na albumie „The Mix”, który został w porównaniu do pierwszego wydania rozwinięty do 3 części: „Trans-Europe Express”, „Abzug” (‘odsunięcie, przyciągnięcie z powrotem; odliczenie, potrącenie’, od ok. 3’ 22’’) i „Metal on Metal” (‘metal o metal’, od ok. 5 minuty nagrania) .

Tekst autorstwa Ralfa Hüttera i Emila Schulta. Ten ostatni jest nie tylko muzykiem, ale także malarzem i poetą. To on stworzył większość okładek albumów grupy Kraftwerk.

Trans-Europe Express	Ekspres Trans-Europejski
Trans-Europe Express	Ekspres Trans-Europejski
Rendezvous on Champs-Elysees	Spotkanie na Champs-Elysees
Leave Paris in the morning on T.E.E.	Rano wyjeżdżamy z Paryża pociągiem TEE
Trans-Europe Express
In Vienna we sit in a late-night café	W Wiedniu wstąpimy do nocnej kawiarni
Straight connection, T.E.E.	Bezpośrednie połączenie siecią TEE
Trans-Europe Express
From station to station	Od stacji do stacji
Back to Dusseldorf City	Z powrotem do Dusseldorfu
Meet Iggy Pop and David Bowie	Na spotkanie z Iggy Popem i Davidem Bowie’m
Trans-Europe Express

136. Kraftwerk – Radioactivity

Moim skromnym zdaniem „Radioactivity” (1975) to jedno z najlepszych dzieł grupy Kraftwerk obok „Ekspresu trans-europejskiego” i „Autostrady”. Połączenie w utworze o dość prostej budowie alfabetu Morse’a (***– – –***) i licznika Geigera jest wprost genialne.

Jest też „Radioactivity” dowodem na to, że powroty do utworów i nowe ich aranżacje potrafią być lepsze od pierwszej wersji. Poniższa koncertowa wersja jest przeróbką właśnie takiej przeróbki – wersji „Radioaktywności” z albumu składankowego „The Mix” (1991) – Kraftwerk szukał i znalazł.

W tekście, napisanym przez Ralfa Hüttera (obok) i Floriana Schneidera (niżej; do 2008 w zespole), znajdują się nazwy miejsc, w których doszło do największych skażeń radioaktywnych. Czarnobyla (1986) i Hiroszimy (1945) nie trzeba opisywać. Sallefield to rejon w pobliżu Windscale w hrabstwie Kumbria (północnozachodnia Anglia), gdzie w 1957 grafitowy rdzeń reaktora uległ samozapłonowi. Dym z tego pożaru spowodował skażenie okolicy. Pożar w Windscale uznano za najgorszy przypadek skażenia radioaktywnego przed Czarnobylem.

Od 1992 roku Kraftwerk dodał do swoich koncertowych wykonań „Radioactivity” wypowiedź ostro krytykującą uruchomienie drugiego reaktora w Windscale, tzw. Sellafield-2.

Harribsurg to z kolei jeszcze mniej znany wypadek amerykański. Miasto leży w Pensylwanii. W 1979 roku nastąpiło częściowe stopienie rdzenia reaktora jądrowego. Sytuację udało się jednak opanować, a skażenie radioaktywne było niewielkie, mimo to władze miasta zdecydowały się na ewakuację kobiet w ciąży i małych dzieci. W ciągu kilku ostatnich dni marca tamtego roku około 140 tysiące ludzi opuściło miasto.

Tekst pochodzi z: http://www.metrolyrics.com/radioactivity-lyrics-kraftwerk.html.

Sellafield 2 will produce 7.5 tons of plutonium every year.	[Reaktor] Sellafield-2 będzie wytwarzać 7,5 tony plutonu rocznie.
1.5 kg of plutonium make a nuclear bomb.	1,5 kg plutonu wystarczy do skonstruowania bomby atomowej.
Sellafield 2 will release the same amount of radioactivity into the environment as Chernobyl every 4.5 years.	[Reaktor] Sellafield-2 spowoduje emisję takiej samej ilości radioaktywności do środowiska, jaką powoduje Czarnobyl w ciągu 4,5 lat.
One of these radioactive substances, krypton 85, will cause death and skin cancer.	Jedna z tych radioaktywnych substancji – krypton 85 – powoduje śmierć i raka skóry.
Radioactivity	Radioaktywność
Tschernobyl, Harrisburg	Czarnobyl, Harrisburg
Sellafield, Hiroshima	Sellafield, Hiroszima
Tschernobyl, Harrisburg
Sellafield, Hiroshima
Stop radioactivity	Zatrzymajcie radioaktywność
Is in the air for you and me	Jest w powietrzu dla ciebie i mnie
Stop radioactivity	Zatrzymajcie radioaktywność
Discovered by Madame Curie	Odkryła ją pani Curie
Chain reaction and mutation	Mutacja i reakcja łańcuchowa
Contaminated population	Napromieniowana ludność
Stop radioactivity	Zatrzymajcie radioaktywność
Is in the air for you and me	Jest w powietrzu dla ciebie i mnie
Radioactivity	Radioaktywność
Radioactivity