Blog poświęcony tłumaczeniu, językom, analizie i interpretacji tekstów...

30 listopada 2010

157. Kraftwerk – The Model

To bodaj najbardziej znana piosenka zespołu Kraftwerk. Tekst napisało trzech ówczesnych (1978) członków zespołu: Ralf Hütter (do dziś w zespole), Karl Bartos (opuścił zespół w 1992) przy współpracy Emila Schulta (artysta, który stworzył większość okładek do albumów Kraftwerku). W utworze (jak i w wielu innych piosenkach Kraftwerku) śpiewa Ralf Hütter.
Tekst z http://www.lyricsmode.com/lyrics/k/kraftwerk/the_model.html.

The Model
Modelka


She’s a model and she’s looking good
Jest modelką i ładnie wygląda,
I’d like to take her home that’s understood
Chciałbym ją odwieźć do domu, to jasne,
She plays hard to get, she smiles from time to time
Ciągle gra, czasem się uśmiechnie,
It only takes a camera to change her mind
Tylko aparat fotograficzny może ją przekonać.


She’s going out to nightclubs drinking just champagne
Chodziła do nocnych klubów i piła tylko szampana,
And she has been checking nearly all the men
Sprawdzała tam prawie każdego mężczyznę,
She’s playing her game and you can hear them say
Grała swoją grę, a oni zawsze mówili:
She’s looking good for beauty we will pay
Wygląda ładnie, za co my zapłacimy.


She’s posing for consumer products now and then
Od czasu do czasu ma sesje zdjęciowe do reklam,
For every camera she gives the best she can
Na każdej sesji daje z siebie wszystko,
I saw her on the cover of a magazine
Widziałem ją na jakiejś okładce,
Now she’s a big success, I want to meet her again
Osiągnęła sukces, a ja chciałbym ją jeszcze kiedyś spotkać.


28 listopada 2010

156. Difang i Igay Duana, Enigma (Michael Cretu) — Return to Innocence


Po „Sadeness” (nie „Sadness”) to chyba najbardziej znany szlagier Enigmy, a dokładniej Michaela Cretu, muzyka o niemieckim obywatelstwie, lecz pochodzenia rumuńskiego. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, czym jest przypominająca indiańskie zaśpiewy wokaliza przewijająca się przez cały utwór. Otóż jest to „radosna pieśń biesiadna”, ang. „Jubilant Drinking Song”, przy czym „drinking song” aż się chce przetłumaczyć jako „pieśń pijacka”, ale zostańmy przy wersji eufemistycznej, zwłaszcza że tak jest opisywana rzeczona pieśń (por. http://www.youtube.com/watch?v=EaVnHFHj6MM). Impreza, podczas której pieśń została wykonana po raz pierwszy, nie miała nic wspólnego z Indianami, lecz z Tajwańczykami, małżeństwem Difang Duana i Igay Duana wykonującym tradycyjną muzykę tajwańską, które przebywało w 1988 na wymianie kulturalnej w Paryżu.
Ich pieśń została w sumie kilkakrotnie splagiatowana. Pierwszy raz przez francuską instytucję Maison des Cultures du Monde (Instytut Kultur Światowych), która wydała ich pieśń na płycie, oczywiście bez zgody autorów i ich jakiegokolwiek udziału w zysku, nie mówiąc o wypisaniu ich nazwisk na okładce. Drugi raz przez wytwórnię EMI, której rząd francuski sprzedał nagranie z pieśnią. Trzeci raz przez wspomnianego Michaela Cretu, który uzyskał od EMI zgodę na wykorzystanie fragmentów pieśni jako sampli i w 1994 r. zrobił z nich swój utwór, w którym główny tekst śpiewa Andreas Harde (pseud. Angel X). Czwarty raz przez komitet igrzysk olimpijskich z 1996 r., który użył w celach promocyjnych utworu Cretu… Można się tylko domyślać zysków na każdym etapie. Należność małżeństwa Duana podczas występów w Paryżu została podana w Wikipedii (http://en.wikipedia.org/wiki/Kuo_Ying-nan): było to 15 dolarów dziennie.
Żeby było jeszcze zabawniej, rytm grany na perkusji w Return to Innocence pochodzi z piosenki Led Zeppeling pt. When the Levee Breaks (ten sam rytm został wykorzystany przez Cretu w utworze Gravity of Love). Dla porównania zamieszczam niżej link do obu utworów opublikowanych na YouTube.
Zamieszanie zwiększa teledysk w reżyserii Juliena Temple’a (m.in. teledysk do Smooth Operator Sade, (Everything I Do) I Do It For You Bryana Adamsa i in.). Śpiew, który wszystkim wydaje się indiański, jest w istocie tajwański, a teledysk nakręcono… w hiszpańskiej Andaluzji (dokładniej w mieście Maladze). Ale wszystko jakoś trzyma się kupy, jak na szlagier przystało.
Cała afera nie skończyłaby się kilkoma pozwami, gdyby nie to, że EMI zignorowało prośbę Tajwańczyków o uwzględnienie ich nazwisk i tajwańskiego pochodzenia pieśni oraz o zaprezentowanie oryginalnej pieśni podczas otwarcia igrzysk. Sprawa przeciwko EMI zakończyła się ugodą w 1999 r., sprawa przeciwko rządowi francuskiemu wygraną, a Cretu wyparł się jakiejkolwiek wiedzy o pochodzeniu utworu. 

Difang Duana i Igay Duana zmarli trzy lata później.

Return to Innocence
Powrót do niewinności


Love (Love, Love)
Miłość,
Devotion (Devotion, Devotion)
Oddanie,
Feeling (Feeling. Feeling)
Uczucie,
Emotion (Emotion, Emotion)
Emocje.


Don’t be afraid to be weak
Nie bój się swej słabości,
Don’t be too proud to be strong
Nie bądź zbyt dumny ze swej siły,
Just look into your heart my friend
Tylko zajrzyj w swoje serce,
That will be the return to yourself
To będzie powrót do twego wnętrza,
The return to innocence
To będzie powrót do niewinności.


The return to innocence



If you want, then start to laugh
Jeśli chcesz, to się śmiej,
If you must, then start to cry
Jeśli musisz, to płacz,
Be yourself don’t hide
Ale nie ukrywaj się,
Just believe in destiny
Tylko ufaj przeznaczeniu.


Don’t care what people say
Nie dbaj o to, co ludzie mówią,
Just follow your own way
Idź swoją własną drogą,
Don’t give up and use the chance
Nie poddawaj się i próbuj
To return to innocence
Wrócić do niewinności.


That’s not the beginning of the end
To nie początek końca,
That’s the return to yourself
To powrót do swego wnętrza,
The return to innocence
To powrót do niewinności.

Enigma – Return to Innocence

Led Zeppelin – When the Levee Breaks

Oryginalna tajwańska pieśń na cześć picia w wykonaniu małżeństwa Duana


18 listopada 2010

155. Wilki – Eli lama sabachtani

Apart from the song ‘Son of the blue sky’, ‘Eli lama sabachtani’ is another major hit by the group Wilki, one of Polish most popular rock bands founded in 1991 by Robert Gawliński, the current frontman of the band and its songwriter.
The song’s title is a well known gospel quotation, namely one of the Jesus’ last words on the cross: ‘My God, My God, why have you forsaken me?’ They may be found in two gospels: Matthew 27:46 and Mark 15:34. Being in Aramaic, they are differently transliterated in various versions of the Bible. The well-known Polish version used by Gawliński probably comes from late Renaissance version by Jakub Wujek (http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=9946&dirids=1).

Eli lama sabachtani
Eli lama sabachtani


Z Tobą odeszły anioły
With You the Angels have gone ‘way
Jest noc w ogromnym domu
It’s dark inside the great house
Umierałem i wołałem do nich
I was dying, I was crying to them
Nie ma nas, nie ma nas
We’re not here, we’re not here


Nie ma nas...
We’re not here…


Płynie miasto a ja w nim tonę
Town is flowing with me drowning in
Białe mury upadły i koniec
White the walls had all tumbled down, that’s that
Brud dookoła i sam na ulicy
Dirt all around us, alone in a street too
Kiedy krzyczę, kiedy krzyczę
When I’m screaming, when I’m screaming




Nie ma nas...
We’re not here…


I tak wszystko to co mamy jest w naszych sercach
Anyway, all we’ve got is in our hearts


Nie ma nas...
We’re not here…


Eli lama sabachtani, Eli, Eli...
Eli lama sabachtani, Eli, Eli…


Z Tobą odeszły anioły
With you the angels have gone ‘way
Z Tobą odeszły anioły
With you the angels have gone ‘way
Nie ma nas, zostałem sam, sam
We’re not here, I’m on my own, own
Zostałem sam, sam...
I’m on my own, own…



14 listopada 2010

154. Daab – W moim ogrodzie

Daab is a Polish reggae band founded in 1983. ‘In Garden of Mine’ is probably the most famous song of the band. It was first published probably in 1993 on the album called ‘To co najlepsze z dziesięciu lat (1983-93)’ (‘The best of ten years [1983-93]’). Unfortunately, little can be found on the Internet about the band and the song, so I’m not quite sure about the album, and so about the author and the name of the singer. There are at least two version of the song with different singer on each of them.The singer in the version below is probably Andrzej Zeńczewski.
Compared to especially contemporary Polish songs, the lyrics of ‘In Garden of Mine’ are interesting. Though there are no rhymes and the garden symbol, as well as motifs may be considered as conventional, the tale being told seems to some extent poetical. This gentle poetic mood I was trying to convey in the translation. The lyrics are also quite long, unlike to today’s standards…
Lyrics come from http://matqueen.wrzuta.pl/film/0VnTaYHC00h/daab_-_w_moim_ogrodzie#none. The video, published on the same site, is original.

W moim ogrodzie
In Garden of Mine


W moim ogrodzie, gdzie czas leniwy
In garden of mine, where time the idle’s
Powolną strugą płynął wytrwale,
stream was relentlessly flowing forwards
W moim ogrodzie, gdzie jeszcze nigdy,
In garden of mine, where never ever
Tak dawno słów przyjaznych parę.
Several kind words have not been spoken


W moim ogrodzie, gdzie smutek gości,
In garden of mine, where sadness stays still
Gdzie gorzkie dni i gorzkie noce,
Where bitter days and bitter nights are
W moim ogrodzie, gdzie samotności
In garden of mine, where loneliness have
Nikt nie rozjaśniał, gdzie nigdy dosyć.
Never been brightened, where there’s not enough


W moim ogrodzie, gdzie długa zima,
In garden of mine, where long the winter,
Zmroziła wszelkie ciepłe uczucia,
Has frozen all of the warmest feelings
W moim ogrodzie, gdzie strumień źródła
In garden of mine, where river’s sources
Zastygł w bezruchu, a czas umyka.
Have frozen in still, and time’s fleeing by


Aż pewnej nocy puściły lody,
One night finally the ice was melted
Ogrodu serce mocniej zabiło,
Heart of the Garden did begin racing
Przyszłaś, nabrałaś źródlanej wody
Once you came and drew some water 
I napoiłaś, a wszystko ożyło.
And you watered all till all was revived


Byłaś tak śliczna, niczym poranek,
You were so pretty as is the morning
Niczym wiosenny kwiat jabłoni
Like apple blossom being in bloom
I nie zapomnę nigdy tej chwili,
And I will never forget that moment
Gdy dłoń dotknęła twojej dłoni.
When hands finally found their room


I nie zapomnę tych chwil radosnych,
And I won’t forget the happy moments
Kiedy nie mogąc wydobyć słowa,
When being speechless at sight of you then
Z zapartym tchem patrzyłem Ci w oczy,
I lost my breath when I looked in your eyes
Tak trwała nasza bez słów rozmowa.
So lasted our talk without words


Ja twoje włosy dotykałem ukradkiem,
Unseen, I touched your hair
Gdy zamyślona z pochyloną głową,
When lost in thought you bent your head
Byłaś mi jak prześliczna nimfa,
You were like a pretty nymph
Co się przegląda nad tafli wodą.
Looking herself in the surface of water


I choć tak blisko byłaś przy mnie,
And though you were so close by me
Choć twoje oczy śmiały się do mnie,
Though your eyes were laughing to me
Doprawdy niczego nie jestem pewien,
I am truly not sure of anything
Co czułaś wtedy, czy wart jestem wspomnień.
What did you feel? Am I worth recalling?  






11 listopada 2010

153. Grzegorz Ciechowski (Obywatel G. C.) – Nie pytaj o Polskę

The Citizen G. C.  is a pseudonym of Grzegorz Ciechowski, the late frontman of the Republika band.
There are works which may seem complete, whole, or simply perfect, even if the form is simplistic. In my opinion that is the case of the song ‘Don’t ask about Poland’.
Some Internet user regretted once that if one of the firsts songs by the Polish band Wilki would have been produced not in Poland, but abroad, it would have turned out to be a worldwide and massive hit. I’m sure the same applies to ‘Don’t ask about Poland’.
In 1989 the English version of the album containing the song was published. On the following site http://www.republika.art.pl/citizengc.html you can find another translation by John Porter.

Nie pytaj o Polskę
Don’t ask about Poland


To nie karnawał
It’s not carnival
ale tańczyć chcę
but still I’d like to dance
i będę tańczył z nią po dzień
and I will dance with her all night


to nie zabawa
It’s not a game
ale bawię się
but I am playing still
bezsenne noce senne dnie
the sleepless nights and sleepy days


to nie kochanka
she’s not a lover
ale sypiam z nią
but I sleep with her
choć śmieją ze mnie się i drwią
though others laugh at me and mock


taka zmęczona
so tired is she
i pijana wciąż
and still drunk she is
dlatego nie
that’s why don’t ask


Nie pytaj więcej mnie
don’t ask me anymore


nie pytaj mnie
don’t ask me, no
dlaczego jestem z nią
why I’m still with her
nie pytaj mnie
don’t ask me, no
dlaczego z inną nie
why it’s her, not other
nie pytaj mnie
don’t ask me, no
dlaczego myślę że...
why I believe still that
że nie ma dla mnie innych miejsc
that there’s no other place for me


nie pytaj mnie
don’t ask me, no
co ciągle widzę w niej
what I still see in her
nie pytaj mnie dlaczego w innej nie
don’t ask me, no, as if there w's no other
nie pytaj mnie
don’t ask me, no
dlaczego ciągle chcę
why I’m still willing to
zasypiać w niej i budzić się
to sleep in her and wake up there


te brudne dworce
those dirty stations
gdzie spotykam ją
where we meet each night
te tłumy które cicho klną
those crowds that curse and have a sigh


ten pijak który mruczy coś przez sen
this drunkard who is mumbling in his sleep
że póki my żyjemy* ona żyje też
that so long as we live, she lives as well


Nie pytaj mnie [x2]

Co widzę w niej


*) ‘Póki my żyjemy’ may be considered a reference to the Polish national anthem.