Blog poświęcony tłumaczeniu, językom, analizie i interpretacji tekstów...

31 lipca 2010

135. Tim Minchin – Taboo

-->
To już bardziej wulgarna pieśń: występuje w niej po wielokroć  wyraz na „r”… A jako że w oryginale to samo słowo jest na „g”, przy czym właściwy wulgaryzm jest na „n” (został oddany słowem na „c”), a w międzyczasie występują jeszcze słowa na „i”, „j”, „k”, „ch” i „h” (pisownia jak za czasów Fredry…), a nawet na „ć” – konieczne są przypisy.

Taboo
Tabu




In this modern free spoken society,
W tym nowoczesnym, wolnym społeczeństwie

There is a word that we still hold taboo.
Ciągle pewne słowo stanowi tabu

A word with a terrible history,
Słowo o okropnej historii

Of being used to abuse, oppress and subdue.
Nadużywane, by ciemiężyć i podporządkowywać innych




Just six seemingly harmless letters,
Tych osiem pozornie niegroźnych liter

Arranged in this way will form a word.
W tej kolejności tworzy wyraz

With more power than the pieces of metal,
O większej mocy niż metal

That are forged to make swords.
Z którego wykuwa się miecze




A couple of Gs an R and an E, an I and an N*,
Ce i zet, a, er, en, u i… cha*
*) „Nigger” (‘czarnuch’), a nie „taboo”.
Just six little letters all jumbled together,
Tych osiem małych liter zmieszanych razem

Have caused damage that we may never mend.
Narobiło już tyle szkód, że chyba nigdy ich nie naprawimy




And it’s important that we all respect,
A to ważne, byśmy uszanowali fakt

That if these people should happen to choose,
Że jeśli inni zdecydują

To reclaim the word as their own,
Uznać to słowo za swą własność

It doesn’t mean the rest of you have a right to its use.
Nie znaczy to, że pozostali mają prawo go używać




So never underestimate,
Więc nigdy nie lekceważcie

The power that language imparts.
Siły, jaką przydaje język

Sticks and stones may break your bones,
Kij i kamień złamie kość

But words can break hearts.
Lecz słowa łamią serca




A couple of Gs-Gs, unless you’ve had to live it.
Ce i zet, lecz nie doświadczyłeś tego

An R and an E, even I am careful with it.
a, er, en, jestem i ja ostrożny

An I and an N in the end it will only offend,
u i cha, aczkolwiek to tylko obraża

Don’t want to have to spell it out again.
Nie będę już tego literował.







Only a ginger, can call another ginger Ginger**.
Tylko rudy może rudego nazwać rudym.
**) Znów aluzja do ang. „nigger”.
Only a ginger, can call another ginger Ginger.





So listen to me if you care for your health,
Więc słuchaj mnie, jeśli ci zdrowie miłe

You don’t call me ginger ‘less you’re ginger yourself, yeah.
Nie mów mi „rudy”, jeśliś sam nie jest rudy




Only a ginger, can call another ginger Ginger, yep.





When you are a ginger live is pretty hard,
Gdy jesteś rudy, to życie bywa ciężkie

The years of ritual bullying in the school yard.
Przez lata rytualnie męczą cię na podwórku

And kids calling you Ranger and Fanta Pants,
Dzieciaki nazywają cię „strażak” lub „Mirinda”

No invitation to the High School dance.
I nikt nie zaprasza na dyskoteki szkolne.




But you get up, and learn to hold your head up,
Lecz wstajesz i podnosisz wysoko głowę

You try to keep your cool and not get het up.
Zachowujesz spokój i nie denerwujesz się

But until the feeling of ill has truly let up,
Lecz zanim ból osłabnie

Then the word is ours and ours alone.
Słowo to jest nasze i tylko nasze




Don’t you know that,


Only a ginger, can call another ginger Ginger.





So if you call me Ginge I just might come unhinged,
Więc jeśli nazwiesz mnie „rudy”, to będzie to głupie

If you don’t have a fringe with at least a tinge of the ginge in it***.
Jeśli nie masz grzywki z choćby odcieniem rudego
***) Nagromadzenie paronimów: /frɪndʒ/, /tɪndʒ/, /dʒɪndʒ/.



Only a ginger, can call another ginger Ginger, yeah yeah.





Now listen to me we’re not looking for sympathy,
Słuchaj, nie szukamy współczucia

Just because we’re sensitive to U.V.
Tylko dlatego, żeśmy wrażliwi na UV

Just cuz we’re pathetically pale,
Żeśmy tak żałośnie bladzi

We do alright with the females.
I tak potrafimy podrywać laski




Yeah, I like to ask the ladies round for ginger beer,
Taa, lubię zapraszać panienki na piwo imbirowe****
****) Po ang. dosłownie „piwo rude”.
And soon they’re running their fingers through my ginger beard.
I już po chwili gładzą mnie po mojej rudej brodzie

And dunking my ginger nuts† into their ginger tea†† yeah,
I maczają mi orzeszki† w swoich herbatkach z imbirem††
†) „Ginger nut” to tak naprawdę ‘ciasteczko imbirowe’, ale chciałem zachować oryginalną dwuznaczność.
††) Znów dosł. “rudych herbatach”.
And asking can they call me ginge?
I pytają, czy mogą mi mówić „Rudi”


And I say I don’t think that’s appropriate.
A ja na to: „To raczej nie byłoby stosowne”



Cuz only a ginger, can call another ginger Ginger, yeah.
Bo tylko rudy może rudego nazwać rudym




And all the ladies they agree it’s a fact,
I wszystkie panienki się zgodzą

That once you gone ginge you can’t go back.
Że jak się przefarbujesz, to rudym zostaniesz




So only a ginger, can call another ginger Ginger.
Więc tylko rudy może rudego nazwać rudym

Yeah go ginge, go mother fucker go.
Tak, dalej rudy, dalej, skurczysynu!




You can call us Bozo or Firetruck,
Wyzywaj nas od palantów i autobusów

You can even call us, Carrot Top or Blood Nut†††.
Wyzywaj nawet od marchewek
†††) „Blood nut” to slangowe określenie rudzielca. Nie znam żadnego polskiego odpowiednika slangowego…
You can call me Matchstick or Tampon,
Nawet od zapałek i tamponów
But fucking with the G word is just not on.
Ale to pieprzenie ze słowem na „r” jest wykluczone




If you’re a gingerphobe and you don’t like us,
Jeśli jesteś rudofobem i nas nie lubisz

We’ll stand up to the fight if you wanna fight us.
Będziemy walczyć, jeśli nas znajdziesz

But if you cut yourself you might catch gingervitis††††,
Ale jeśli się skaleczysz, możesz złapać rude zapalenie dziąseł
††††) Skrzyżowanie ang. “ginger” (‘rudy’) z “gingivitis” (‘zapalenie dziąseł’).
So maybe you should shut your fucking mouth.
Więc może zatkaj swoją pieprzoną mordę



Yeah, only a ginger, can call another ginger Ginger, yeah yeah.





So if you call us Ginge you can’t winge if you’re injured,
Więc jeśli powiesz „Rudzi”, nie biadol, jak dostaniesz
‡) Znów pełno paronimów (/dʒɪndʒ/, /wɪndʒ/, /ɪndʒɜ:d/, /mɪndʒ/), trudnych do oddania w wersji polskiej.
If you don’t have a tinge of the ginge in your minge‡.
Skoro nie masz nawet odcienia rudości w swej pazerności



Only a ginger, can call another ginger Ginger, yeah.





And I know my kids will always be clothed and fed,
Ja wiem, że moje dzieci będą zawsze zadbane

Cuz Pappa’s gonna be bringing home the ginger bread‡‡.
Bo tata będzie im przynosił piernik‡‡ na kolację
‡‡) Dosłownie: „rudy chleb”.
And they’ll be pretty smart because they’ll be well-read‡‡‡,
I będą całkiem mądre, bo będą oczytane‡‡‡
‡‡‡) Tym razem homofon nie do oddania po polsku: „well-read” /wel red/ ‘oczytany’ brzmi tak samo jak „well red” /wel red/ ‘bardzo czerwony’ w zn. ‘rudy’.
And by read I mean read and the other kind of red, woo!
A od czytania będą czerwone w tym i w każdym innym sensie.



Only a ginger, can call another ginger Ginger.
Tylko rudy może rudego nazwać rudym

Just like only a ninja, can sneak up on another ninga, yeah.
Tak jak tylko ninja może się podkraść do innego niji




Only a ginger, only a ginger, only a ginger,
Tylko rudy, tylko rudy

Are you listeninger‡‡‡‡? I’m not pointing the finger,
Słuchacie mnie?, ja nie pokazuję palcem
‡‡‡‡) Rap…?
I’m just having a singer. I am just reminding ya‡‡‡‡,
Ja tylko śpiewam, ja tylko przypominam

That only a ginger can call another ginger Ginger.
Że tylko rudy może rudego nazwać rudym



19 lipca 2010

134. Tim Minchin – If I Didn’t Have You

-->
Tim Minchin to przypadek ekstrawagancki, ekscesowy, ekstraordynarny… Dla mnie ekstra! Ale Gdybym cię nie miał można by jeszcze uznać za grzeczną piosenkę (nie ma wulgaryzmów!).
Dowcip też grzeczny: Niedopasowanie stwierdzeń do gatunku piosenki o miłości: logika refrenu jest powalająca, aż trudno zaprzeczyć. Niepoprawność wykonawcy, który zaczyna dociekać, jakie jest prawdopodobieństwo spotkania drugiej połowy, swojego typa lub typki. Parodia gatunku i typowych wykonań też się nasuwa…
Na filmie Tim śpiewa w typowym dla siebie i przez siebie zaprojektowanym stroju występowym: makijaż (podkreśla grę oczu podczas gry na fortepianie, którego tu akurat nie ma, ale oczy niezawodnie są), bose stopy (dla wygody).
Piosenka ma 2 wersje, krótszą i nie krótszą (tekst nie krótszej: http://www.6lyrics.com/if_i_didn_t_have_you4-lyrics-tim_minchin.aspx).

So, I’m married. And the woman I’m married to I met at high school. And this is a song I wrote for her. It’s called “If I Didn’t Have you”
No więc, jestem żonaty. Moją żonę poznałem w liceum. A to jest piosenka, którą dla niej napisałem. Jej tytuł to „Gdybym cię nie miał”




If I Didn’t Have You
Gdybym cię nie miał



Yeah, yeah

If I didn’t have you
Gdybym cię nie miał


If I didn’t have you to hold me tight
Gdybym cię nie miał, by ktoś mnie trzymał mocno
(If I didn’t have you)
(Gdybym cię nie miał)
If I didn’t have you to lie with at night
Gdybym cię nie miał, by ktoś leżał przy mnie w nocy
(When I’m feeling blue)
(Gdy jest mi źle)
If I didn’t have you to share my sights
Gdybym cię nie miał, by dzielić z kimś moje cele
(Share my sights)
(Dzielić cele)
And to kiss me and dry my tears when I cry...
By ktoś mnie całował i osuszał łzy, gdy płaczę…


Well I, really think that I would...
Tak sobie myślę, że miałbym…


Have somebody else.
Kogoś innego.


(If I didn’t have you)
(Gdybym cię nie miał)
If I didn’t have you, someone else would do
Gdybym cię nie miał, ktoś inny by cię miał


Your love is one in a million
Twoja miłość jest jak jedna na milion
(One in a million)
(Jedna na milion)
You couldn’t buy it at any price
Nikt jej nie kupi za żadną cenę
(Can’t buy love)
(Nie kupi miłości)


But of the 9 point 999 hundred thousand other possible loves,
Ale z dziewięciu koma dziewięciu stutysięcznych innych możliwych miłości
Statistically some of them would be equally nice.
Jedna z nich, statystycznie, mogłaby być tak samo fajna


(Equally nice)
(Tak samo fajna)


Or maybe not as nice but say, smarter than you...
Lub może nie tak fajna, lecz powiedzmy mądrzejsza niż ty…
Or dumber but better at sport or...
Lub głupsza, albo lepsza w sporcie albo…
Tracing
W używaniu kalki


I’m just saying
Chodzi mi o to
(I really think that I would)
(Naprawdę sądzę, że miałbym)
Probably
Prawdopodobnie
(Have somebody else)
(Kogoś innego)


Yeah.
O tak!


(If I didn’t have you)
(Gdybym cię nie miał)
If I didn’t have you someone else would do
Gdybym cię nie miał, ktoś inny by cię miał
(Someone else would surely do)
(Ktoś inny na pewno by cię miał)


If I were a rich man
Gdybym był bogaty
And did a diddle diddle diddle diddle diddle diddly
I śpiewał tadi, tadi, tadi, tadi, tadi, tadi, tadi, da
I guess I would be with a surgeon or a model
Myślę, że byłabyś chirurgiem albo modelką
Or any of the royals or a Kennedy
Albo kimś z rodziny królewskiej, albo z Kennedych
Or a nymphomaniac exhibitionist heiress to a large chain of hotels
Albo ekshibicjonistyczną nimfomanką, która dostała w spadku dużą sieć hoteli


If I were a rich man maybe I would fiddle
Gdybym był bogaty, pewnie bym się obijał
Fiddle diddle diddle with the rich man girls
Obijał tadi, tadi, tadi z panienkami innych bogatych gości


I’m not saying that I’d not love you if I was wealthy or handsome
Nie chodzi mi o to, że nie kochałbym cię, gdybym był bogaty i przystojny
But realistically there’s lots of fish in the sea
Ale praktycznie rzecz biorąc, jest tyle ryb w morzu
And if I had a different rod I would conceivably land some
Więc gdybym miał inną wędkę, to pewnie bym którąś złowił


Even though I am fiscally consistently pitiable
I chociaż ciągle budzę litość stanem posiadania
And considerably less Brad Pitt than Brad Pitiful
I choć prędzej ze mnie Brad pici-Pit, niż Brad Pitt
And I’m really so poor and ugly that you reckon only you could possibly love me
I tak sobie myślę, że tak biednego i brzydkiego tylko ty możesz kochać
And I
I ja
(Really think that I would)
(Naprawdę myślę, że)
Probably
Prawdopodobnie
(Have somebody else)
(Miałbym kogoś innego)
Oh yeah
O tak!


Visual.
Ilustracje.


(If I didn’t have you)
(Gdybym cię nie miał)
(Someone else would surely do)
(Ktoś inny na pewno by cię miał)


Look, I’m not undervaluing what we’ve got when I say
Słuchaj, to nie będzie niedocenianie, gdy powiem
That given the role chaos inevitably plays in the inherently flawed notion of fate,
Że zakładając nieuchronny udział chaosu w inherentnie błędnym pojęciu przeznaczenia
It’s abstruse to deduce that I’ve found my soul mate at the age of 17
To zawiłe wnioskowanie, że znalazłem swoją drugą połowę w wieku lat siedemnastu
It’s just mathematically unlikely that at a university in Perth
To po prostu matematycznie nieprawdopodobnie, że na studiach w Perth
I happened to stumble on the one girl on earth specifically designed for me
Trafiłem na tę jedną, jedyną dziewczynę na ziemi, zaprojektowaną specjalnie dla mnie


And if I may conjecture a further objection love is nothing to do with destined perfection
I jeśli mogę wyrazić dalej idące zastrzeżenie oparte na przypuszczeniu: miłość nie ma nic wspólnego z zaprojektowaną doskonałością
The connection is strengthened the affection simply grows over time
Związek jest zacieśniany uczuciem, które po prostu powiększa się z czasem
Like a flower
Jak kwiatek
Or a mushroom
Jak grzybek
Or a guinea pig
Albo świnka morska
Or a vine
Albo winorośl
Or a sponge
Albo gąbka
Or bigotry
Albo dewocja


…or a banana (banana)
…albo banan (banan)


And love is made more powerful by the ongoing drama of shared experience and synergy
Miłość wzmacnia trwający dramatyzm wspólnego doświadczenia i synergii
And kind of symbiotic empathy
I rodzaju symbiotycznej empatii
or something like that...
I… czegoś tam…


So I trust it would go without saying
Więc myślę, że nie ulega wątpliwości
That I would feel really very sad if tomorrow you were to fall off something high
Że byłoby mi naprawdę przykro, gdybyś jutro spadła z czegoś wysokiego
Or catch something bad
Albo złapała coś paskudnego


But I’m just saying
Chodzi mi o to
I don’t think you’re special
Że nie jesteś wyjątkowa
I mean... I think your special
To znaczy jesteś wyjątkowa
But
Ale
You fall within a bell curve
Nie odbiegasz od średniej


I mean, I’m just saying I
To znaczy, chodzi o to, że
(Think that I would)
(Myślę, że miałbym)
Probably
Prawdopodobnie
(Have somebody else)
(Kogoś innego)


I think you are unique and beautiful
Uważam, że jesteś wyjątkowa i piękna
You make me happy just by being around
Dajesz mi szczęście, po prostu będąc przy mnie
(Being around)
(Będąc przy mnie)
But objectively you would have to agree that baby when I found you
Ale musisz przyznać obiektywnie, że gdy cię poznałem
Options are relatively thin on the ground
To nie miałem zbyt dużego wyboru
(Thin on the ground)
(Nie miałem wyboru)
Your lovely but there must be girls as lovely as you
Jesteś kochana, ale na pewno są inne tak kochane
Or maybe more open to spanking or scrabble...
I może nie mają nic przeciwko klapsom i scrabblom
I’m just saying
Chodzi mi o to, że


(That I think that I would)
(Myślę, że miałbym)
Probably
Prawdopodobnie
(Have somebody else)
(Kogoś innego)


I mean I reckon it’s pretty likely that if for example
Przypuszczam, że to prawdopodobne, gdyby na przykład
My first girlfriend Jackie hadn’t dumped me
Moja pierwsza dziewczyna Jackie mnie nie rzuciła
After I kissed Winston’s ex-girlfriend near at Steph’s party back in 1993
Po tym jak pocałowałem byłą dziewczynę Winstona na jakiejś imprezie koło 1993


And our variables would probably have been altered by the absence of that event
Przez co zmienne losowe byłyby na pewno inne przez brak tego zdarzenia
To have meant the advent of a tangential narrative in which we don’t meet.
Co by prowadziło do pojawienia się tej mało znaczącej opowieści, w której się nie spotykamy


Which is to say there exists a theoretical hypothetical parallel life
To znaczy, że istnieje jakaś teoretyczna, hipotetyczna rzeczywistość równoległa
Where what is not as it is and I am not your husband and you are not my wife
W której wszystko jest inne, ja nie jestem twoim mężem, a ty moją żoną


And I am a stuntman living in LA
Ale jestem kaskaderem i mieszkam w Los Angeles
Married to a small blonde Portuguese skier
Moją żoną jest niska blondynka z Portugalii, która jeździ na nartach
Who when she’s not training
A gdy nie jeździ na nartach
Does abstract painting
To maluje abstrakcyjne obrazy
Practices yoga
I ćwiczy jogę
And brews her own beer
I umie sama warzyć piwo
And really like making home movies
I lubi kręcić domowe filmy
And suffers neck down alopecia
I cierpi na łysienie od szyi w dół


But with all my heart and all my mind I know one thing is true
Ale serce i wszystkie myśli mówią mi, że jest jedna prawda
I have just one life and just one love and love that love is you
Że mam tylko jedno życie i jedną prawdziwą miłość, którą jesteś ty
And if it wasn’t for you
A gdyby nawet nie
Baby you
To kochanie
(I really think that I would)
(Naprawdę uważam że)
Probably
Prawdopodobnie
(Have somebody else)
(Miałbym kogoś innego)
Oh yeah
O tak!


(If I didn’t have you)
(Gdybym nie miał ciebie)
If I didn’t have you someone else would do
Gdybym nie miał ciebie, ktoś inny by cię miał
(Someone else would surely do)
(Ktoś inny na pewno by cię miał)
Dooooooooooooo.
Miał, miał, miał

Wersja krótsza

Wersja nie krótsza